αρτσίδι !
θυμήθηκα ξαφνικά αυτήν την κουβέντα, που έλεγε η γιαγιά μου η Αλεξάνδρα, και την είχα εγώ ξεχασμένη από χρόνια... αρτσίδι ! που πάει να πει "μουσκεμένος ως το κόκαλο"!
γιατί το μεσημέρι, πήρα την ωραία μου την esprit αμπρέλα, μία μπάντα κίτρινη, μιά καφέ, μιά γαλάζια, άλλη μιά μπάντα κίτρινη, μιά καφέ και μιά γαλάζια, μεγάλη αμπρέλα με ξύλινη, γυριστή χειρολαβή καθώς μ' αρέσει, αγορασμένη σε καλούς καγαθούς καιρούς, στις Galleries Lafayette, και βγήκα απτόητη στους δρόμους, όπου θα πήγαινα λέει το απόγευμα στην ξενάγηση της αρχαίας αγοράς. Ναι, σήμερα στις 5 το απόγευμα ήταν... και βγαίνοντας εγώ στον δρόμο -βγήκε η Ισραηλινή στο παζάρι κι ήτανε ημέρα Σάββατο-, άνοιξαν οι καταρράκτες του ουρανού.
ποιά ομπρέλα και ποιά esprit ; ! μας πήρε και τις δυό, την αμπρέλα μου κι εμένα το ποτάμι και μας σήκωσε.
στην αρχή, μόλις ξεκίνησε ο ορυμαγδός, τα αυτοκίνητα στο δρόμο σα να τρελάθηκαν, οι ευγενέστατοι  Έλληνες οδηγοί γκάζωναν και διέσχιζαν τα ποτάμια γκαζωμένοι, με αποτέλεσμα - αν ήσουν πεζή - να κάνεις λασπόλουτρο απ' την κορφή ως τα βαμένα των ποδιών νύχια... καθώς όμως ο κατακλυσμός αγρίευε, σχεδόν εξαφανίστηκαν τ' αυτοκίνητα, ερήμωσε εντελώς ο δρόμος κι έμειναν να βαδίζουν μες στο ποτάμι κάποιοι βλαμμένοι, με αμπρέλες μπάντα κίτρινη, μπάντα καφέ και γαλάζια, και με προορισμό ... την ξενάγηση στην αρχαία αγορά !
το αποτέλεσμα είναι γνωστό... αρτσίδι ! έτσι το λεγε η γιαγιά μου. το νερό πέρναγε φυσικά μέσα απ' την ωραία ομπρέλα μου, το χαλάζι χτύπαγε μιά απ' τη δεξιά μεριά μιά απ' την αριστερή , κι εγώ, το παπάκι που πάει στην ποταμιά, χώθηκα στο γωνιακό καφενείο γιά να στραγγίξω λιγουλάκι και να πιώ ένα ζεστό, όσο να ημερέψει ο ουρανός. αρτσίδι λέμε...
 

Γέλασα πολύ ολημερίς, διαβάζοντας "ΕΡΩΣ ΑΝΙΚΑΤΕ ΜΑΣΑΝ" του Αύγουστου Κορτώ.
Το διάβασα μονοκοπανιά, από χτες - που μου το δάνεισε η σαυρούλα των τεχνών.
Με ενδιαφέρει πολύ το χιούμορ - θεωρώ ότι το χιούμορ δείχνει εξυπνάδα, και μου αρέσει η εξυπνάδα!
Μου αρέσει επίσης πολύ, ο αυτοσαρκασμός.
Μακάρι να μπορούσα να αυτοσαρκαζόμουν όσο θα το ήθελα...
Όταν το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός συνυπάρχουν, είναι όλα τα λεφτά...

χρόνια τόσα τώρα, το βλέπω στα όνειρά μου.

 Eurovision

και άλλα δαιμόνια...

Παρακολουθώντας και φέτος, από απόσταση είναι η αλήθεια, τα τεκταινόμενα στην Eurovision, πολλές φορές αναρωτήθηκα, τι άραγε υπάρχει πίσω από όλο αυτό…

Εντάξει, είναι έθιμο πιά στην γηραιά μας ήπειρο, η κριτική στις μουσικές και στα τραγούδια της Eurovision , καθώς επίσης και η τελική κρίση να έχει περισσότερη σχέση με τις πολιτικές φιλίες και τις πολιτικές συγγένειες και συμμαχίες της εκάστοτε συγκυρίας, παρά με την αξία και την ποιότητα της μουσικής, της ερμηνείας και των τραγουδιών.

Αυτό το έχουμε εμπεδώσει, και ως ένα βαθμό το έχουμε , ας πούμε, δεχτεί…

Ή μάλλον, δεχτεί – ξε δεχτεί, αυτό στην πραγματικότητα συμβαίνει και ίσως το γεγονός μας ξεπερνάει…

Για κάτι άλλο αναρωτιέμαι : 

μέσα απ’ αυτήν τη διοργάνωση,

αν επεμβαίνει και πόσο μπορεί να επεμβαίνει η μουσική βιομηχανία,

πόσο άραγε ελέγχει και καθοδηγεί τα μουσικά πράγματα 

και γενικά ποιος είναι ο ρόλος της , σε κάθε χώρα, από την παραγωγή, ως το τελικό αποτέλεσμα, που βλέπουμε στην οθόνη μας.

Αναρωτιέμαι ακόμα ,

έχει τον τρόπο της η μουσική βιομηχανία, να χειραγωγήσει όλα τα στάδια της παραγωγής μουσικής γι αυτήν την Ευρωπαϊκή διοργάνωση ;

Κι ύστερα, έχει τον τρόπο της να χειραγωγήσει και τις τελικές επιλογές ;  Έστω, grosso modo…

Δηλαδή, όλο αυτό το πανηγύρι, σε τι ποσοστό είναι αυθεντικό και σε τι ποσοστό είναι  “μουσικά, πολιτισμικά και πολιτικά μεθοδευμένο και καθοδηγούμενο” ;

Όχι πως θα αλλάξει και τίποτα με όσα εγώ αναρωτιέμαι, αναρωτιέμαι πάντως…

Συνειρμικά,

θυμάμαι κάτι τις από τον σπουδαίο Αμερικανό ζωγράφο Edward Hopper (1882 – 1967).

Στα τέλη του 19^ου αι. και στις αρχές του 20^ου αι.,  η Εθνική Ακαδημία της Αμερικής,  ασκούσε ως τότε ακόμα έλεγχο στη ζωγραφική και επέβαλε κανόνες στις εκθέσεις και στην καλλιτεχνική αγορά !

Τα χρόνια μάλιστα που ο Hopper ήταν στη Γαλλία (1906 – 1909 – 1910) , στη Νέα Υόρκη έγινε η πρώτη δημόσια εκδήλωση για μιαν ανεξάρτητη Αμερικανική τέχνη.

Ο Hopper  γράφει, ότι ο δάσκαλός του, Robert Henri, ήταν επικεφαλής των φιλελευθέρων καλλιτεχνών, που έδιναν ιδεολογικό αγώνα ενάντια στη διαφθορά, με την οποία, η επίσημη και αντιδραστική τέχνη επιβάρυνε την αυθεντική τέχνη κάθε εθνότητας.

Ο δάσκαλος του Hopper , ο R. Henri μπήκε τότε επικεφαλής, αμφισβητώντας την εξουσία της Εθνικής Αμερικανικής Ακαδημίας. Έτσι, ζωγράφοι επηρεασμένοι από τους πρώτους ιμπρεσσιονιστές , εξέθεσαν έργα τους στη Νέα Υόρκη κ.τ.λ., κ.τ.λ…

Συνειρμικά,

επανέρχομαι στις απορίες μου σχετικά με την διοργάνωση τραγουδιού της Eurovision, όπου εξηγούμαι, δεν είμαι διόλου αρνητική, μου αρέσουν οι διάφορες Ευρωπαϊκές και οι διεθνείς διοργανώσεις, αρκεί φυσικά να τηρούνται  

οι κανόνες της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας κάθε χώρας 

καθώς και η αυθεντικότητα στο ζητούμενο...

Πανηγύριασα και φέτος (μέσα σε όλα μας τ’ άλλα σοβαρά προβλήματα…) με τη διοργάνωση, άκουσα και ξαναάκουσα τις μουσικές, είδα τα προκαταρκτικά βιντεάκια, τα ημιτελικά, τα τελικά, απόρησα με ένα σωρό που μου φάνηκαν ανοησίες, χάρηκα με ένα σωρό που μου φάνηκαν ομορφιές, χάρηκα αν κάποιες χώρες αναφέρονται με ένα στίγμα δικό τους ή αν τραγουδάν στην εθνική τους γλώσσα , ακόμα κι αν οι χώρες αυτές δεν κατάφεραν να έχουν διακρίσεις.

Κι επειδή τυγχάνει να είμαι και  idefix, το Αγγλικό τραγούδι (φυσικάαα !) ήταν το καλύτερο, με δεύτερη επιλογή μου την Ιταλία - (Grande Amore) !

Και κάτι ακόμα απ’ το Σαββατοκύριακο :

Ξέρετε φυσικά το όμορφο τραγούδι της γλυκιάς μας Αρλέτας  

“Αχ, ωραία μου πατρίδα, σου το χω πει, κάτι μας ρίχνουν στο νερό...” 

ναι, δεν μας το ρίχνουν ακριβώς στο νερό… ΜΑΣ ΡΑΝΤΙΖΟΥΝ!

Σάββατο μεσημέρι στα Μεσόγεια μύρισα έντονα φάρμακο στην ατμόσφαιρα. Παραξενεύτηκα. Τριγύρισα το κεφάλι και σήκωσα τα μάτια στον ουρανό. Αεροπλάνα, από μεγάλο ύψος, μας ράντιζαν κανονικά. Μας ράντιζαν !

Δεν πιστεύω στις συνομωσίες. Γελάω με τις αηδίες των συνομωσιών και με ιστορίες γι αγρίους… Άσε που το μυαλό μου δύσκολα πάει στο κακό…

Και τώρα που λέω "είδα ότι μας ράντιζαν", λέω ίσως ραντίζουν για τα κουνούπια, ίσως για τα αμπέλια, ίσως για τις ελιές, ίσως για αρρώστειες των φυτών και των χωραφιών… Ίσως… Πάντως, το Σάββατο το μεσημέρι μας ράντισαν κανονικά, δεν σηκώνει συζήτηση σε κάτι που είδα με τα δυό μου μάτια (ήμαρτον Κύριε !), τελεία και παύλα. 

Έφτασα αισίως και το τέταρτο μπάνιο, κολυμπώντας σήμερα σε θάλασσα αναστατωμένη και σκοτεινή.

Eurovision

 

οι απλές μου σκέψεις γιά το 2015, ως απλού θεατή φυσικά,
και αφού εξήντλησα λεπτομερώς κάθε βίντεο :

Μολδαβία – αρνητικό

Αρμενία – το concept (το να μαζέψουν από τον κόσμο Αρμένιους τραγουδιστές) έχει ένα ενδιαφέρον

Βέλγιο – αρνητικό (θα άρεσε σίγουρα στον Μιχαήλ Άγγελο !)

Ολλανδία – αδιάφορο

Φινλανδία – αρνητικό, χωρίς μελοδράματα, παιδιά…

Ελλάδα – θετικό

Εσθονία – αρνητικό

F Y R O M – “autumn leaves” – (πέρασε από δίπλα και δεν ακούμπησε...)

Σερβία – αρνητικό

Ουγγαρία – αδιάφορο

Μπελαρούσια – ε, έχει ένα ωραίο βιολί κάπου εκεί μέσα…

Ρωσία – εντάξει

Δανία – αδιάφορο

Αλβανία – εντάξει

Ρουμανία – συγκινητικό το βιντεάκι

Γεωργία – αρνητικό

Αυστραλία (!) – τραγούδι συμπαθέστατο

Αυστρία – αδιάφορο

Γαλλία – εντάξει

Ισπανία – όχι στην Αγγλική !

Λιθουανία – αρνητικό

Ιρλανδία – αρνητικό

San Marino – θετικό, και μου άρεσε πολύ το video

Μαυροβούνιο – θετικό, και ενδιαφέρον το video

Μάλτα – αρνητικό

Νορβηγία – κάπως θεατρικό (?) τραγούδι, το video με ενδιαφέρουσες κινηματογραφικές ή θεατρικές σκηνές, μα… θαρρώ για άλλη περίσταση…

Πορτογαλία -  “Ha Un Mar Que Nos Separa” , αξιοσημείωτο το ότι δεν τραγουδάν αγγλικά!

Τσεχία – αρνητικό

Ισραήλ - shalom

Λετονία – γιατί όχι ;

Αζερμπαϊτζάν – γιατί όχι ;

Ισλανδία – αδιάφορο

Σουηδία – θετικό

Ελβετία – σχετικά αδιάφορο

Κύπρος – εντάξει

Σλοβενία – εντάξει

Πολωνία – εντάξει, χωρίς μελόδραμα…

Γερμανία – αρχικά επαναστάτης ΜΕ αιτία, τελικά γιατί όχι ;

Ηνωμένο Βασίλειο – Still In Love With You - το όλον πολύ μου ήρεσε !

Ιταλία – καλό

στο κελί

τα έχω ξαναπεί...
δεν είμαι λάτρης των σπορ...
τα μόνα σπορ που αληθινά μου αρέσουν είναι
να περπατάω στο βουνό,
να κολυμπάω και ...
να βλέπω στην τηλεόραση ράλλυ αυτοκινήτων (!). Αυτά και τίποτε άλλο.

Κολύμπησα καλά σήμερα και εχτές. Σάββατο 16 και Κυριακή 17 Μαϊου.
Η θάλασσα είναι ακόμα παγωμένη, σχεδόν χειμερινή, μα με προκαλεί και με ευχαριστεί, το να δοκιμάζω τις αντοχές μου. Έτσι, μπήκα.
Το Σάββατο ήσαν ακόμα τρεις τρελλοί, που κολυμπούσαν . Σήμερα Κυριακή, οι τρελλοί πολλαπλασιάστηκαν, ήσαν καμιά δεκαπενταριά. 
Κολυμπώντας ξεπερνάς το κρύο. Και νιώθεις τόσο ψυχική, όσο και σωματική ευχαρίστηση, που το κατάφερες.

"μιά πατούσα που σύναξε ( ; ) σοφία ( ; ) στην άμμο..."

Μιά κουκουβάγια τριγυρνάει απ' το πρωί μέσα στ' αμπέλια σκούζοντας.
Στο ρέμα βατράχια.

Το βιβλιοπωλείο "Ευριπίδης", στο Χαλάνδρι, μου αρέσει.
Είναι ικανοποιητικά ενημερωμένο και νοικοκυρεμένο.
Δεν είναι ένα super market ατάκτως ερριμμένων και πλουραλιστικά τυχαίως στιβαγμένων βιβλίων, όπως συχνά συναντάμε στην αγορά.
Υπάρχει εκεί στα βιβλία μιά τάξη, καθώς επίσης και συνθήκες γιά τους πελάτες ανθρώπινες.


Ανεβαίνω πάντα στον όροφο ή στον πιό πάνω όροφο, υπάρχουν πάγκοι, τραπέζια και καρέκλες, αναπαυτικές πολυθρόνες και table ronde, όπου στιβάζω μπροστά μου τα βιβλία που θέλω και τα ψάχνω, όσο θέλω.
Μπορεί έτσι να καθίσει κανείς εκεί με τις ώρες. Και μπορεί κανείς να πίνει κοντά τον καφέ του ή τα φρούτα του.
Το περιβάλλον είναι φιλικό κι αν θέλεις το κάνεις κάπως προσωπικό.
Γενικά με απωθεί η ουδετερότητα κι η ψύχρα στους χώρους...



Ψάχνοντας έτσι τις προάλλες, βρήκα στα ράφια ένα βιβλίο, το Finis Graeciae, του καθηγητή κ. Χρήστου Γιανναρά.
Δεν το αγόρασα, γιατί δεν είχα λεφτά, θα το πάρω όταν μπορέσω.
Με ενδιαφέρει όμως εξαιρετικά η περιγραφή του βιβλίου από τον συγγραφέα στο οπισθόφυλλο, γι αυτό και την αντέγραψα.

Ιδού :

Περιγραφή

"Το 1986 γράφεται και δημοσιεύεται στο Βήμα η επιφυλλίδα "Finis Graeciae" : 

"η Ελλάδα τέλειωσε, τη σκοτώσαμε εμείς". 
Είκοσι πέντε χρόνια πριν την κατάρρευση του κράτους, την οικονομική καταστροφή, την απώλεια ανεξαρτησίας της χώρας. 
Δεν χρειαζόταν προφητικό χάρισμα για την πρόβλεψη, αρκούσε ελάχιστη οξυδέρκεια.

Ήταν φανερή η κατεδάφιση κάθε στοιχείου ζωντανής συνέχειας του Ελληνισμού, μεθοδική σαν προγραμματισμένη: 

Μονοτονικό, 

εξοβελισμός των Αρχαίων από τα σχολειά, 

στρέβλωση της Ιστορίας, 

καταργημένη η αξιολόγηση της ποιότητας, 

σε διωγμό η αριστεία. 

Χλεύη μανιασμένη για τον πατριωτισμό,  
για κάθε όσιο και ιερό στις ρίζες των Ελλήνων. 
Μοναδική χαρά ζωής για τον Έλληνα η καταναλωτική ευωχία - ποδοσφαιρολαγνία, τζόγος, κρετινικ τηλεθέαση. 

Τα κείμενα που συνόδευαν τότε το Finis Graeciae φωτίζουν τώρα τη "λογική" της αυτοχειρίας. Επομένως, και την προσωπική έξοδο από το αδιέξοδο."




Με ενδιαφέρει πολύ όλο αυτό. Αυτή η οπτική. Αυτή η θεώρηση των πραγμάτων δηλαδή...

Είναι απ' τα προβλήματα που γιά χρόνια, καθημερινά βασανίζω ολοένα μ' αυτά το μυαλό και την ψυχή μου.

Και βρίσκω ότι μιάν ελπίδα δίνει - προσωπικά στον καθένα μας και γιά όλους μαζί -, εκείνο το :

 

"την προσωπική έξοδο από το αδιέξοδο "

150 χρόνια από την ίδρυση του νεώτερου Λαυρίου

( 5 Μαϊου 1865 - Μάϊος 2015 )

Το Λαύριο 

της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας

Το Λαύριο  

της Εργασίας, των Μεταλλείων  

το Λαύριο

των μεγάλων Κοινωνικών Αγώνων !



Της καρδιάς μας το Λαύριο.


Στο Λαύριο βρέθηκα το 1990 ή το 1991. Yπηρέτησα εκεί γιά δυό χρόνια.
Ήσαν τα χρόνια εκείνα πολύ δύσκολα, γιά την πόλη...
Ό, τι περνάει η πατρίδα σήμερα, τόζησε τότε σε μικρογραφία το Λαύριο, από το 1990 έως και το 1994, αν τα θυμάμαι καλά.
Η πλήρης αποβιομηχάνιση μιάς βιομηχανικής πόλης. Οι νοικοκυραίοι βρέθηκαν στην μεγάλη πλειοψηφία τους χωρίς δουλειά, οι οικογένειες δεν μπορούσαν να ζήσουν, τα παιδιά έρχονταν στο σχολείο πεινασμένα, συσσίτια στήνονταν καθημερινά στην πλατεία , γιά να φάει ο κόσμος.


Της καρδιάς μας το Λαύριο.



Ο πλούτος των μεταλλείων  του Λαυρίου και ο άργυρος →
η πολιτική του Θεμιστοκλή  → οι 200 τριήρεις / τα ξύλινα τείχη της Πυθίας  →
η νίκη των Αθηναίων επί των Περσών στη Σαλαμίνα →
το θαύμα του Χρυσού αιώνα του Περικλή - η ακμή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. 



Το 1865 αρχίζουν ξανά στα ορυχεία οι μεταλλουργικές εργασίες → ίδρυση του νεωτέρου Λαυρίου.
Η πόλη ως να ξύπνησε από τον λήθαργο αιώνων...

Μεταλλικός, αργυρούχος μόλυβδος και πάνω από 650 είδη ορυκτών στην Λαυρεωτική → η 1η βαρειά βιομηχανία  → αιχμή εκβιομηχάνισης της Ελλάδας.

Από το τέλος του ΄80 ξεκινά η βίαιη αποβιομηχάνηση, με τα γνωστά αποτελέσματα.



Λαύριο,
η πόλη της εργασίας και της παραγωγής, της ακμής και της παρακμής, της σκουριάς, των φοινίκων,  των πετρωμάτων, των εργατών, των αγώνων, των μεταναστών και των προσφύγων .
Μιά πόλη, που μέσα στα χρόνια αναστήθηκε πολλές φορές .


Την χάρηκα το Σάββατο το βράδυ, ζωντανή, γεμάτη κόσμο, όλα τα μαγαζιά της σε ανάπτυξη και σε λειτουργία, ωραία πόλη,νέοι στα στέκια και βόλτες στο λιμάνι, φώτα, ζωή, ονομασία και εγκαίνια της  Πλατείας Καμινευτών !

Μιά πόλη - πρότυπο εξόδου από την κρίση !

Ένα σχέδιο ανασυγκρότησης χρειάζεται στην κρίση 
και άνθρωποι αν - ιδιοτελείς χρειάζονται, 
άνθρωποι έχοντες απλή, κοινή λογική, 
έχοντες "τσαγανό" και αυταπάρνηση, γιά να το υλοποιήσουν.
Απλά πράματα, που τα γνωρίζουν ακόμα και τα παιδιά. Φυσικά οι ιθύνοντες, στην Ελλάδα, (στην πλειοψηφία τους τουλάχιστον...), αυτά τα απλά πράγματα δεν τα γνωρίζουν.  

αφιερωμένο εξαιρετικά

στον Λουκά Κ., στον Παντελή, στον Π., στην Μαρία Μ., στην Κούλα, στην Αθηνά, 
στην Γιώτα Β.,  στον Λευτέρη Σ., 
και φυσικά στην φίλη μου την Μαρία Π., που μας "έφυγε" νωρίς...

Κοίταζα απόψε την κορφή του Υμηττού, σκοτεινή απέναντι.

Ξάφνου, μές στα σκοτάδια, μιά φωτεινή τελεία !

Μιά φωτεινή τελεία στο μαύρο, που σε κλάσματα δευτερολέπτου μεγαλώνει.

Και παύει να είναι τελεία !
Λίγο - λίγο παίρνει ένα σχήμα και μεταμορφώνεται !

Η κορφή του βουνού είναι πλαγιαστή, κι η φεγγαρίσια μουρίτσα πλαγιαστή κι αυτή εμφανίζεται...

Και πλαγιαστά μεγαλώνει

Και προβάλλει

Ένα σχεδόν φεγγάρι

Κι ακόμα σχεδόν

Κι ακόμα λίγο σχεδόν

Ολόγιομο !

ΑΣΤΕΡΙ ΜΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙ ΜΟΥ

ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ !

Πέμπτη 30 Απριλίου 2015

ΓΕΝΝΑΔΕΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

"ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ 

ΟΙ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΗΜΕΤΕΡΑΣ ΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ"

photo foteini

photo foteini

 Έκθεση 

ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΘΗΝΑ, 1458 – 1833

 

από 10 Φεβρουαρίου - 30 Ιουνίου 2015

Με τη συμμετοχή :

-          ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ (κτήριο Κουμπάρη)

-          ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

                                                        (ίδρυμα Βούρου – Ευταξία)

  Dodwell - ο ναός του Ολυμπίου Διός

 

 

Sir George Wheler (1650 - 1723) :

 

Η πόλη (Αθήνα) βρέχεται καλά από υπόγεια κανάλια, προερχόμενα από τον Ιλισσό και τον Ηριδανό ποταμό, δηλαδή από το όρος Υμηττός.

 

 

 

 

 Johann Michael Wittmer. 1833

 

Πώς ήταν και πώς ζούσε η Αθήνα επί 400 χρόνια ;

-τα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας-

Πώς ήταν ο καθημερινός βίος μέσα στην πόλη των Αθηνών , οι συνήθειες και οι ασχολίες των κατοίκων της;

Ποιος ήταν ο πληθυσμός ; (Μήπως η Αθήνα, εκτός από σήμερα, ήταν και άλλοτε… "πολυεθνική" πόλη ;)

Ποια ήταν η θέση των γυναικών στην Αθήνα της Οθωμανικής κυριαρχίας ;

Ο παραγωγικός βίος και η εμπορική δραστηριότητα ; Οι αγορές ; Η γαιοκτησία και τα προϊόντα ;

Η θρησκευτική ζωή ; Η εκπαίδευση ;

Ποιοι ήσαν αξιωματούχοι ;

Τι γίνονταν σε αυτά τα χρόνια οι αρχαιότητες της Αθήνας ; Η αρχιτεκτονική της ; Οι μετασκευές και η επανάχρηση των αρχαίων μνημείων ; Η πόλη, τα σπίτια, οι δρόμοι, οι αγορές της ;

                         

Η τοπογραφία, η αρχαιολογία και η ιστορία της πόλης των Αθηνών , δοσμένες   

κυρίως μέσα από την περιηγητική γραμματεία, τις περιγραφές των περιηγητών

- ιστορικά τεκμήρια - (δεν υπάρχουν άλλες άφθονες αρχειακές πηγές) , χάρτες και τοπογραφικές απεικονίσεις , τα οποία ασφαλώς αντιστοιχούν με τα αρχαιολογικά ευρήματα και κάνουν έτσι "πραγματική", χειροπιαστή τη ζωή στην Αθήνα, τα χρόνια των Οθωμανών.

Dodwell 1821. Το παζάρι της Αθήνας

Γράφει ο Fuller το 1821 :

Οι Αθηναίες έχουν τη φήμη ότι είναι πιό ζωηρές και χαρούμενες από τις γυναίκες της χώρας τους.

Κάποιες απ' αυτές μπορούσαν να μιλήσουν Ιταλικά με αρκετή ευκολία και δεν υστερούσαν σε ικανότητες, όσον αφορά στις ευρωπαϊκές εξελίξεις.

Οι περιηγητές Evliya Çelebi και George Wheler αναφέρουν ότι :

το Β' μισό του 17ου αι., υπάρχουν στην Αθήνα τρία λουτρά. Το ένα κοντά στους Αέρηδες (κατεδαφίστηκε το 1890) , το δεύτερο στο σημείο, όπου σήμερα τέμνονται οι οδοί Φιλοθέης και Νικοδήμου και το τρίτο, αυτό που σώζεται ως τις μέρες μας, στην οδό Κυρρήστου.

↓

Τα λουτρά αποτελούσαν γιά τις γυναίκες της εποχής μιά πρόφαση εξόδου και κοινωνικής συναναστροφής.




Το χορηγικό Μνημείο του Λυσικράτη στην Πλάκα, ενσωματωμένο στην Μονή των Καπουτσίνων.



Joseph Thürmer, Γερμανός αρχιτέκτονας και χαράκτης. Χαρακτικό, του 1823-1825. 

Το ίδιο μνημείο και το μοναστήρι, χαρακτικό, του 1837

Στην μονή των Καπουτσίνων εφιλοξενήθη το 1820 και ο λόρδος Βύρων. 

Τα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας, η Αθήνα με τα περίχωρά της είχε παραγωγή κι έκανε εμπόριο σε ελαιόλαδο (plura et pulchra oliveta), σε σταφύλια, είχε βυρσοδεψία, βαφεία δερμάτων, σαπωνοποιεία, προϊόντα από βελανιδιές και μουριές, υφαντήρια γιά βαμβακερά και μεταξωτά υφάσματα, έκανε παραγωγή κρασιού με κουκουνάρι, είχε ριζάρι, κερί και μέλι.

Γράφει ο Chandler το 1765 :
Το γένος της μέλισσας λέγεται ότι δημιουργήθηκε εξ αρχής στον Υμηττό και από κει σμηνούργησε πολυάριθμες αποικίες μελισσών κι αλλού.




Γράφει ο Jacob Spon to 1676 :
Ο τόπος ονομάζεται ακόμα "Κεραμαία", επειδή εκεί κατασκευάζουν κεραμίδια από πλούσιο χώμα, που προέρχεται από τον ελαιώνα.
Αυτός ήταν επίσης ο λόγος, που η γειτονιά αυτή ονομάζεται "Κεραμεικός"  ή Ακαδημία.
 

Κεραμεικός , φωτο Foteini

Χορός στο Θησείο. William Page 1794 - 1872

Dodwell 1805. Xορός δερβίσηδων στον πύργο των αέρηδων

Γράφει ο John Bacon Sawrey Morritt, το 1790 :
Είναι πολύ ευχάριστο να περπατάς σε αυτούς τους δρόμους.
Σχεδόν πάνω από κάθε πόρτα υπάρχει ένα αρχαίο άγαλμα ή ανάγλυφο.
Αν και όλα είναι πολύ σπασμένα, είναι όμορφα και δίνουν την εντύπωση ότι βρίσκεσαι σε μιά τέλεια αίθουσα μουσείου, όπου εκτίθενται μάρμαρα.
Κάποια τα κλέβουμε, κάποια τα αγοράζουμε γιά να διακοσμούν και να γεμίζουν την αυλή μας.

Τμήμα της πρόσοψης της βιβλιοθήκης του Αδριανού, όπου η κιονοστοιχία με κίονες από φρυγικό μάρμαρο. Ο χώρος είχε χρησιμεύσει για την ανέγερση του ναού των  Αγίων Ασωμάτων στα Σκαλιά, (διακρίνουμε καθαρά το ναό), ονομασία που προσέλαβε απο τις βαθμίδες της εισόδου της Βιβλιοθήκης.




Στην "Οθωμανική Αθήνα, 1458-1833", που εκτίθεται στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, το έντυπο το  οποίο συνοδεύει την έκθεση αναφέρει :
".......... παρόλο που η Οθωμανική Αθήνα παρουσιάζεται σαν ένα χωριό, οι Έλληνες προύχοντες δίψαγαν γιά μάθηση και κουλτούρα, ίδρυαν σχολεία, μελετούσαν την ιστορία της ξακουστής τους πόλης και το 1813 ίδρυσαν τη Φιλόμουσο Εταιρεία γιά να προστατέψουν τα αρχαία της μνημεία.
............ οι Ευρωπαίοι ήταν πανταχού παρόντες : πρόξενοι, πρέσβεις, ποιητές, καλλιτέχνες, φιλέλληνες και επιστήμονες, άλλοι μελετούσαν και χαρτογραφούσαν την Αθήνα, ενώ άλλοι τη ζούσαν και την έκαναν δικιά τους.
......................................................


Οι αναφορές των περιηγητών ρίχνουν φως σε περασμένες συνήθειες και έθιμα και συχνά περιγράφουν μνημεία και αρχαιολογικούς τόπους που έχουν σήμερα εξαφανιστεί ή έχουν υποστεί σοβαρές καταστροφές.
Γιά παράδειγμα, ο περιηγητής Edward Dodwell, που επισκέφθηκε την Ελλάδα το 1801, μαζί με τον William Gell, και το 1805 - 6 με τον Ιταλό καλλιτέχνη Simone Pomardi, έχει αφήσει περίπου 1000 (!) λεπτομερή σχέδια και λιθογραφίες ....
Μαζί με τον Edward Clarke ήταν αυτόπτες μάρτυρες της σύλησης του Παρθενώνα από τον Έλγιν, ένα γεγονός που περιγράφουν με οδύνη."

Την αποδελτίωση όλων των ιστορικών πληροφοριών, 

που περιέχονται στα περιηγητικά κείμενα

της συλλογής της Γενναδείου Βιβλιοθήκης

έκανε η ιστορικός και συνεπιμελήτρια της έκθεσης

κυρία Αλίκη Ασβεστά.

Θεωρώ πως είναι ατομικό και συλλογικό κέρδος

το να ψάχνουμε την ιστορία...

Μέσα από την ανάγνωση της ιστορίας, μπορούμε να εξηγήσουμε πολλά πράγματα, από αυτά που σήμερα μας παιδεύουν και μας ξεκληρίζουν... Προσεγγίζουμε τις πηγές, κατανοούμε τις αιτίες, το ποιός, το πού, το γιατί και το πότε, δικαιολογούμε ή όχι, γνωρίζουμε , ανοίγουν τα μάτια του νου και της ψυχής μας γιά όσα πέρασαν και πιθανόν γιά όσα πρόκειται να ρθούν...

1 Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἀνέβη ὁ  Ἰησοῦς εἰς  Ἱεροσόλυμα.

2 ἔστι δὲ ἐν τοῖς  Ἱεροσολύμοις ἐπὶ τῇ προβατικῇ κολυμβήθρᾳ, ἡ ἐπιλεγομένη ἑβραϊστὶ Βηθεσδά, πέντε στοὰς ἔχουσα.

3 ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθενούντων, τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν.

4 ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ, καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο ᾧ δήποτε κατείχετο νοσήματι.

5 ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ αὐτοῦ.

6 τοῦτον ἰδὼν ὁ  Ἰησοῦς κατακείμενον, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ· θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;

7 ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν· Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταραχθῇ τὸ ὕδωρ, βάλῃ με εἰς τὴν κολυμβήθραν· ἐν ᾧ δὲ ἔρχομαι ἐγώ, ἄλλος πρὸ ἐμοῦ καταβαίνει.

8 λέγει αὐτῷ ὁ  Ἰησοῦς· ἔγειρε, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει.

9 καὶ εὐθέως ἐγένετο ὑγιὴς ὁ ἄνθρωπος, καὶ ἦρε τὸν κράβαττον αὐτοῦ καὶ περιεπάτει. ἦν δὲ σάββατον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ.

10 ἔλεγον οὖν οἱ  Ἰουδαῖοι τῷ τεθεραπευμένῳ· σάββατόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἆραι τὸν κράβαττον.

11 ἀπεκρίθη αὐτοῖς· ὁ ποιήσας με ὑγιῆ, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει.

12 ἠρώτησαν οὖν αὐτόν· τίς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ εἰπών σοι, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει;

13 ὁ δὲ ἰαθεὶς οὐκ ᾔδει τίς ἐστιν· ὁ γὰρ  Ἰησοῦς ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ.

14 μετὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ  Ἰησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται.

15 ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος καὶ ἀνήγγειλε τοῖς  Ἰουδαίοις ὅτι  Ἰησοῦς ἐστιν ὁ ποιήσας αὐτὸν ὑγιῆ.

 ωχ, Κύριε,
δεν γίνεται να ειπείς και στο παιδί  

" ἔγειρε, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει " ; !

ωχ, Κύριε...

ο γλυκύς μήνας Μάϊος !

καλώς ήρθε, λοιπόν !